Αναβιώνει η μουσική των αρχαίων Ελλήνων (vid)

Ο καθηγητής μουσικής και κλασικών σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, Armand D’Angour είχε ένα στόχο. Να καταφέρει να αναστήσει την αρχαία ελληνική μουσική.
Συχνά ξεχνάμε ότι τα γραπτά κείμενα που αποτελούν τις ρίζες της δυτικής λογοτεχνίας, τα έπη του Ομήρου, τα ερωτικά ποιήματα της Σαπφούς, οι τραγωδίες του Σοφοκλή και του Ευριπίδη, αρχικά ήταν όλα μουσική. Χρονολογούνται περίπου από το 750-400 πΧ και συνετέθησαν για να τραγουδηθούν εξ ολοκλήρου ή μερικώς, με την συνοδεία λύρας, πνευστών και κρουστών, αναφέρει χαρακτηριστικά στο BBC ο καθηγητής της Οξφόρδης.


Και συνεχίζει ως εξής:
Οι ρυθμοί – που είναι ίσως το πιο σημαντική πλευρά της μουσικής - διατηρούνται εντός των ίδιων των λέξεων, στις βραχείες και μακρές συλλαβές. Τα (αρχαία) όργανα μας είναι γνωστά από περιγραφές και απεικονίσεις. Τώρα νέες αποκαλύψεις για την μουσική των Αρχαίων Ελλήνων έχουν προκύψει από κείμενα του 450 π.Χ. περίπου που περιέχουν φωνητική σημειογραφία.
Ο ίδιος εξέτασε το πως θα ηχούσαν στίχοι που είχαν γραφτεί σε αρχαιοελληνικές επιγραφές, ενώ ο Δρ. Ντέιβιντ Κριζ του Πανεπιστημίου του Νιούκαστλ κατασκεύασε ένα όργανο οκτώ χορδών για να παίξει αυτές τις μελωδίες. Και εγένετο αναβίωση.
Η τελευταία τους προσπάθεια αποτυπώνεται στο παραπάνω βίντεο.
Προέρχεται από μια επιτάφια επιγραφή που ο Σείκιλος, λυρικός ποιητής των ελληνιστικών χρόνων, είχε αφιερώσει στη σύζυγό του, Ευτέρπη. Ο Ντέιβιντ Κριζ του Πανεπιστημίου του Νιουκάσλ την ερμηνεύει με έναν οκτάχορδο κανόνα τον οποίο κατασκεύασε ο ίδιος βασιζόμενος στις περιγραφές αρχαίων κειμένων, σε αρχαιολογικά ευρήματα και στις έρευνες του D’Angour, σύμφωνα με το δημοσίευμααπό το news247.gr.
Αυτή είναι και η αρχαιότερη ολοκληρωμένη μουσική σύνθεση που έχει σωθεί ως τις μέρες μας.
Πώς ηχεί η αρχαία ελληνική μουσική;
Ο Δρ. D’Angour, λέει ότι η μουσική που δημιούργησε η επιστημονική του ομάδα είναι μαγευτική.
Μπορεί βέβαια να ηχήσει κάπως περίεργα στα αυτιά μας, ήταν ιδιαίτερα δημοφιλής όμως εκείνη την εποχή, επισημαίνει ο καθηγητής.
Και η Αρχαία Folk αναβιώνει
Για να ανασυνθέσει την αρχαία ελληνική μουσική η ερευνητική ομάδα συγκέντρωσε και χρησιμοποίησε όλα τα στοιχεία που έχουν διασωθεί μέχρι σήμερα σχετικά με τις μελωδίες, τους ρυθμούς και τα μουσικά όργανα της αρχαίας Ελλάδας.
Ο ρυθμός βασίζεται στα μοτίβα των μακρών και βραχέων συλλαβών στις λέξεις των αρχαίων κειμένων.
Τα όργανα που χρησιμοποιούνταν, όπως για παράδειγμα η λύρα και ο αυλός, είναι γνωστά από τοιχογραφίες και αρχαιολογικά ευρήματα.
Οι Έλληνες είχαν υπολογίσει τις μαθηματικές αναλογίες των μουσικών διαστημάτων – η οκτάβα είναι 2:1, το ένα πέμπτο 3:2, το ένα τέταρτο 4:3 και ούτω καθεξής, εξηγεί ο D’Angour.
Η σημειογραφία αυτή δίνει μια ακριβή ένδειξη του σχετικού ύψους: το γράμμα Α, π.χ., στην κορυφή της κλίμακας, αντιπροσωπεύει μια μουσική νότα κατά ένα πέμπτο πιο υψηλή από το Ν, στη μέση της αλφαβήτου. Το απόλυτο ύψος μπορεί να εξαχθεί από το φωνητικό εύρος που απαιτείται για να τραγουδηθούν οι μελωδίες που έχουν επιζήσει.
Μιλώντας άλλωστε σε συνέντευξη του στην Daily Mail, ανέφερε ότι οι αρχαίοι Έλληνες μας είχαν δώσει τις οδηγίες και σαφείς αναφορές για το τι πρέπει να κάνουμε σήμερα για να παίξουμε τη μουσική τους.
Η επιγραφή του Σεικίλου στα αρχαία και στα σύγχρονα ελληνικά όπως αποδίδεται μουσικά:
Οσον ζής φαίνου,
Μηδέν όλως σύ λυπού
Προς ολίγον εστί το ζήν
Το τέλος ο χρόνος απαιτεί
(σύγχρονα ελληνικά)
Όσο ζεις, να λάμπεις
Μη λυπάσαι καθόλου
Η ζωή είναι σύντομη
Ο χρόνος οδηγεί στο τέλος
Και στα αγγλικά, όπως αποδόθηκε στο τραγούδι:
While you're alive, shine
Never let your mood decline
We've a brief span of life to spend
Time necessitates an end.
Δείτε την ομιλία του Dr Armand D'Angour στο TEDxOxbridge για την αρχαία ελληνική μουσική και το πώς επιδρά η παραδοσιακή μουσική που αναβιώνει από την ιστορία, στη σύγχρονη μουσική που παίζεται σήμερα: