Μελετώντας βυθισμένα τοπία
Στο τέλος της εποχής των παγετώνων, πριν από περίπου 20.000 χρόνια, η στάθμη της θάλασσας στην περιοχή, ήταν
σημαντικά χαμηλότερη από ό,τι σήμερα. Με την ανασύσταση των βυθισμένων τοπίων, οι αρχαιολόγοι ελπίζουν να
κατανοήσουν τη δυναμική μέσω της οποίας κατοικούνταν τότε οι παράκτιες ζώνες. Στην αποστολή TerraSubmersa, η
έρευνα επικεντρώθηκε κοντά στο σπήλαιο Φράγχθι που βρίσκεται στη βόρεια όχθη του όρμου της Κοιλάδας, το οποίο
κατοικήθηκε για σχεδόν 35.000 χρόνια, από την Παλαιολιθική έως την Νεολιθική εποχή. «Καταφέραμε να συλλέξουμε
εκπληκτικά δεδομένα, η ανάλυση των οποίων θα απαιτήσει τουλάχιστον δύο χρόνια εργασίας» δήλωσε με ενθουσιασμό ο
Julien Beck, επικεφαλής της αποστολής. «Τα προκαταρκτικά αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά!». Από τη χαρτογράφηση
των βυθών, οι ερευνητές εντόπισαν “παλαιοακτές” που χρονολογούνται σε διάφορες περιόδους της προϊστορίας. Όλες οι
ενδείξεις οδηγούν στην πεποίθηση ότι οι κάτοικοι του σπηλαίου Φράγχθι είχαν διαμορφώσει τις ακτές αυτές από τις
οποίες οι επιστήμονες έχουν ανακτήσει κοχύλια και υπολείμματα ψαριών. Επιπροσθέτως, οι έρευνες με ηχοβολιστικά
που είχαν εγκατασταθεί στο ηλιακό καταμαράν PlanetSolar, κατέγραψαν ρήγματα που μαρτυρούν τεκτονικές μετατοπίσεις
στον Αργολικό κόλπο και τα οποία θα μπορούσαν να εξηγήσουν τη διαφορά στο βάθος των παλαιοακτών.
Το χρονικό των ερευνών στον όρμο της Κοιλάδας
Το ουσιαστικό ερευνητικό έργο άρχισε στις 10 Αυγούστου, ημέρα που κατέπλευσε στον όρμο της Κοιλάδας το MS Turanor
PlanetSolar, το μεγαλύτερο ηλιακό καταμαράν, το οποίο μετατράπηκε σε ερευνητική πλατφόρμα και βάση της
επιστημονικής ομάδας της αποστολής.
Το φουτουριστικό σκάφος βοήθησε κυρίως στη λήψη γεωφυσικών μετρήσεων, οι οποίες θα επιτρέψουν στους ερευνητές του
ΕΛΚΕΘΕ να μοντελοποιήσουν την τοπογραφία των αρχαίων παράκτιων ζωνών που τώρα είναι βυθισμένες, καθώς και για να
εντοπιστούν τυχόν ίχνη της ανθρώπινης δραστηριότητας. Συνοδοιπόρος του στις έρευνες, το σκάφος “Αλκυών”, του
ΕΛΚΕΘΕ, εξοπλισμένο με ερευνητικά όργανα τεχνολογίας αιχμής.
Οι έρευνες ξεκίνησαν με ιδανικές καιρικές συνθήκες. Πλωτά όργανα μέτρησης ποντίστηκαν στο νερό καταγράφοντας
λεπτομέρειες για το βυθό της περιοχής. Εκτός από την καταγραφή του βάθους με το βυθόμετρο, διεξήχθησαν έρευνες με
σεισμικές τομές, από έναν πλωτό τομογράφο πυθμένα. Με βάση τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν οι ερευνητές μπορούν να
σχηματίσουν μια σαφή εικόνα για την τομή του βυθού και το πώς αυτός έχει διαφοροποιηθεί στην πάροδο του χρόνου,
σε βάθος δεκάδων χιλιάδων ετών.
Στη συνέχεια, με τη χρήση ηχοβολιστικού (side-scan sonar), ελήφθησαν δεδομένα που θα επιτρέψουν τη χαρτογράφηση
του ανάγλυφου του πυθμένα, όπως αυτός είναι σήμερα. Για τη λήψη των μετρήσεων τα ερευνητικά σκάφη ακολουθούσαν
προκαθορισμένες πορείες με απολύτως ελεγχόμενη ταχύτητα, ώστε να σαρώσουν ολόκληρη την υπό διερεύνηση περιοχή.
Οι έρευνες των θαλάσσιων γεωλόγων, που ολοκληρώθηκαν στις 22 Αυγούστου, έχουν καταδείξει σημάδια από την κοίτη
ενός αρχαίου ποταμού, γεγονός ενθαρρυντικό για την ανακάλυψη περαιτέρω ευρημάτων, αφού ήταν σύνηθες στην αρχαία
εποχή οι ανθρώπινες δραστηριότητες να αναπτύσσονται κοντά σε νερό.
Η λεπτομερής επεξεργασία των στοιχείων αυτών θα διαρκέσει επί μακρόν. Τα τελικά συμπεράσματα των ερευνών θα
προκύψουν αφού προηγηθεί η διαδικασία επεξεργασίας, σύνθεσης και αξιολόγησης των ευρημάτων. Το MS Turanor PlanetSolar, είναι ένα καταμαράν που κινείται αποκλειστικά με ηλιακή ενέργεια. Στις 4 Μαΐου 2012, μετά από 584 ημέρες και περισσότερα από 60.000 χιλιόμετρα πλεύσης, το σκάφος ολοκλήρωσε τον πρώτο περίπολου της γης, που πραγματοποιήθηκε μόνο με την ενέργεια του ήλιου. Μετά από την απαραίτητη συντήρηση, το πλοίο έφυγε στις 8 Απριλίου 2013 από τη La Ciotat της Γαλλίας, με προορισμό την ακτογραμμή των ΗΠΑ όπου και ξεκίνησε τη δεύτερη ζωή του, έχοντας μετατραπεί σε επιστημονική πλατφόρμα για την αποστολή “PlanetSolar Deepwater“. Σκοπός της αποστολής, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Γενεύης, ήταν να συλλέξει φυσικές και βιολογικές μετρήσεις από το νερό και τον αέρα, κατά μήκος του ρεύματος του Κόλπου, με χρήση οργάνων υψηλής τεχνολογίας. Μετά από την επιτυχία της αποστολής, το MS Turanor PlanetSolar πέρασε το χειμώνα στο Cite de la Voile Eric Tabarly στη Lorient της Γαλλίας. Το σκάφος ήταν ανοικτό για το κοινό κατά τη διάρκεια της παραμονής του. Παράλληλα, πραγματοποιήθηκαν εργασίες συντήρησης. Ο Gerard d’Aboville, ο καπετάνιος του σκάφους κατά τη διάρκεια της αποστολής του 2013, είναι και πάλι στο πηδάλιο του ελβετικού ηλιακού σκάφους και για τις αποστολές του 2014. Συνταξιδεύει με τους Brieuc Delbot (ύπαρχος), Antoine Simon (ηλεκτρολόγος μηχανικός) και ο Vincent Brunet (μάγειρας – θαλαμηπόλος), οι οποίοι ήταν επίσης μέλη του πληρώματος και στις περσινές αποστολές.
Σχετικά με το Πανεπιστήμιο της Γενεύης
Tο Πανεπιστήμιο της Γενεύης, που ιδρύθηκε το 1559 από τον Jean Calvin και Theodore de Beze, είναι η δεύτερη
μεγαλύτερη Ecole Haute (ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα) στην Ελβετία και μεταξύ των 100 κορυφαίων πανεπιστήμιων στον
κόσμο. Το ίδρυμα, που χαίρει διεθνούς αναγνώρισης, υποδέχεται ετησίως περίπου 16.000 φοιτητές σε εννέα σχολές με
αντικείμενα τις ιατρικές, ανθρωπιστικές και κοινωνικές επιστήμες, τα οικονομικά και το management, το δίκαιο, τη
θεολογία, την ψυχολογία και τις παιδαγωγικές επιστήμες, τη μετάφραση και τη διερμηνεία. Η κλασική αρχαιολογία
διδάσκεται στο Πανεπιστήμιο για περισσότερα από 125 χρόνια. Το Πανεπιστήμιο της Γενεύης υπηρετεί τρεις βασικές
αποστολές: την εκπαίδευση, την έρευνα και τη διάδοση της γνώσης. Από το 2002 είναι μέλος της Κοινωνίας των
Ευρωπαϊκών Πανεπιστημίων Έρευνας. www.unige.ch Την αποστολή Terra Submersa έχουν θέσει υπό την αιγίδα τους, η Ελληνική Εθνική Επιτροπή της UNESCO και η Ελβετική Επιτροπή της UNESCO.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Γράψτε τα σχόλιά σας εδώ...