Πότε θα πρέπει να συμβουλευθείτε έναν λογοθεραπευτή;

Όταν το παιδί σε ηλικία:

1 έτους δεν επαναλαμβάνει συλλαβές

18 μηνών δεν χρησιμοποιεί λέξεις

2 ετών δεν εκτελεί απλές εντολές

2,5 ετών δεν φτιάχνει απλές προτάσεις, λέει λιγότερες από 8-10 λέξεις, δεν κατανοεί άρνηση, ερώτηση

3 ετών δεν σχηματίζει προτάσεις

3-4 ετών δεν χρησιμοποιεί προθέσεις ή πληθυντικό

4 ετών δυσκολεύεται να προφέρει όλα τα σύμφωνα

4-5 ετών κάνει συντακτικά λάθη

Σίγουρα η πρόληψη και η έγκαιρη παρέμβαση είναι προτιμότερες από την εδραίωση ενός προβλήματος και την εμφάνιση δευτερογενών ψυχολογικών συμπτωμάτων. Για το λόγο αυτό είναι αναγκαία η άμεση καθοδήγηση των γονιών που προβληματίζονται για το στάδιο γλωσσικής ανάπτυξης του παιδιού τους. Στην περίπτωση που δεν ζητούν βοήθεια, αφήνοντας το χρόνο να κυλήσει άσκοπα, επειδή ενδεχομένως δεν έχουν κάποιο μέτρο σύγκρισης, οι γονείς βασανίζονται από τις ανησυχίες τους αντί να απαλλαγούν από αυτές.

Γιατί είναι σημαντικό ν΄ αντιμετωπισθούν άμεσα οι δυσκολίες στο λόγο και στην ομιλία;

Εάν το παιδί σας παρουσιάζει δυσκολίες λόγου και ομιλίας τότε θα ήταν καλό να απευθυνθείτε σε ένα λογοθεραπευτή για να ελεγχθεί το στάδιο γλωσσικής ανάπτυξης του παιδιού. Σε περίπτωση που παρουσιάζει καθυστέρηση στην εξέλιξη του λόγου ή της ομιλίας του είναι σημαντικό το παιδί να βοηθηθεί άμεσα, ώστε να αποφευχθούν επιπρόσθετα προβλήματα στο γνωστικό, μαθησιακό αλλά και στο συναισθηματικό τομέα.

Δυστυχώς, μερικοί γονείς αδρανούν ελπίζοντας ότι το παιδί τους θα ξεπεράσει μόνο του τις δυσκολίες του, καθώς μεγαλώνει και ωριμάζει. Άλλοι πάλι, πιέζουν το παιδί τους να μιλήσει καλύτερα, γιατί νομίζουν πώς μπορούν μόνοι τους, χωρίς βοήθεια, να αντιμετωπίσουν αυτή τη δυσκολία.

Ωστόσο, είναι πολύ πιθανό τα παιδιά αλλά και οι ενήλικες, που δυσκολεύονται στην επικοινωνία τους με το άμεσο ή έμμεσο περιβάλλον τους, να αισθανθούν μειονεκτικά και ενδεχομένως να απομονωθούν από τους άλλους επειδή δυσκολεύονται να εκφράσουν ή και να μοιραστούν τις σκέψεις, τις ιδέες και τα συναισθήματά τους. 


Τι ακριβώς θα κάνει ο λογοθεραπευτής ;

Αρχικά, ο λογοθεραπευτής θα αξιολογήσει το στάδιο γλωσσικής αντίληψης και ομιλίας του παιδιού και θα χαράξει ένα πρόγραμμα θεραπευτικής παρέμβασης προσαρμοσμένο στις ανάγκες του παιδιού, σε περίπτωση που αυτό κριθεί αναγκαίο. Αυτό συνήθως περιλαμβάνει ειδικές ασκήσεις με τη χρησιμοποίηση εποπτικού υλικού όπως κάρτες, παιχνίδια, βιβλία, ηλεκτρονικά προγράμματα και όργανα. Κατά τη διάρκεια του αποκαταστασιακού προγράμματος, ο λογοθεραπευτής θα σας καθοδηγεί παράλληλα σε δραστηριότητες που θα έχουν σαν στόχο την ενίσχυση και την ανάπτυξη της ομιλίας του παιδιού.

Αναπτυξιακά στάδια λόγου – ομιλίας

Ο λογοθεραπευτής μπορεί να αναγνωρίσει έγκαιρα και να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες που εμφανίζονται στην γλωσσική ανάπτυξη του παιδιού. Ενδεικτικά αναφέρονται τα στάδια ανάπτυξης του λόγου - ομιλίας:

Έως 2 ετών θα πρέπει

Το λεξιλόγιό του να διαθέτει 50-100 λέξεις

Να εκφράζεται συνδυάζοντας 2-3 λέξεις μαζί

Να απαντά στην ερώτηση « πώς σε λένε;»

Να κατονομάζει κάποια μέρη του σωματός του

Να χρησιμοποιεί συμβολικά διάφορα παιχνίδια (π.χ τάισμα μωρού)

Από 2 έως 3 ετών θα πρέπει

Το λεξιλογιό του να έχει αυξηθεί ραγδαία (200- 300 λέξεις)

Να είναι ικανό να εκφέρει τα μισά φωνήματα της μητρικής του γλώσσας

Οι προτάσεις μεγαλώνουν αλλά να κυριαρχούν ρήματα και ουσιαστικά

Να μπορεί να συμμετέχει σε συζητήσεις και να παρακολουθήσει ένα διάλογο

Να μπορεί να παρακολουθεί με ευκολία τα παραμύθια.

Από 3 έως 4 ετών θα πρέπει

Να έχει κατακτήσει πια την πλειοψηφία των φωνημάτων

Να διατυπώνει ερωτήσεις μερικής άγνοιας χρησιμοποιώντας λέξεις όπως:

Γιατί, πώς, πότε, πού

Να κατανοεί και να χρησιμοποιεί πληθυντικό αριθμό,αντωνυμίες και άρθρα

Να χρησιμοποιεί κάποιες λέξεις που δηλώνουν τόπο

Να ξεχωρίζει και να κατονομάζει χρώματα

Να μπορεί και αυτοδιορθώνεται όταν κάνει λάθη στην ομιλία

Από 4 έως 5 ετών θα πρέπει

Το λεξιλόγιο να εμπλουτίζεται

Να μιλά για καταστάσεις που δεν συμβαίνουν μπροστά του

Να εκτελεί σύνθετες εντολές

Να μπορεί να μαθαίνει μικρά ποιηματάκια

Μέχρι 6 ετών θα πρέπει

Όλοι οι φθόγγοι να εκφέρονται σωστά

Να μπορεί να μιλήσει για το παρελθόν, το μέλλον και να χειριστεί το λόγο του με σιγουριά

Να καταλαβαίνει και κάνει αστεία

Να κατανοεί κυριολεξίες, μεταφορές, παρομοιώσεις

Να μαθαίνει τραγούδια και η ροή του λόγου να είναι συνεχής

Να μπορεί να περιγράφει ένα γεγονός και μια ιστορία

Περαιτέρω δυσκολίες που μπορεί να εμφανιστούν στη γλωσσική ανάπτυξη :

1. Λόγος (γλωσσική έκφραση και κατανόηση)

Δυσκολία στον σχηματισμό προτάσεων

Δυσκολία στο να εκφράσει τις σκέψεις του χρησιμοποιώντας τις σωστές λέξεις

Δυσκολία στην περιγραφή απλών γεγονότων

Δυσκολία στην έναρξη και διατήρηση θέματος συζήτησης

Δυσκολία στην κατανόηση σύνθετων προτάσεων και σύνθετων εντολών

Λάθη στην έκφραση και στην γραμματική

2. Άρθρωση – ομιλία (καταληπτότητα)

Δυσκολία στο να αρθρώσει σωστά κάποιους ήχους

Μπερδεύει ήχους μέσα σε μια λέξη ( αντικαταστάσεις, μεταθέσεις, παραλείψεις φθόγγων)

Παράλειψη ήχων ή συλλαβών σε μια λέξη

3. Ροή ομιλίας (τραυλισμός)

Αδυνατεί να ξεκινήσει τη φράση του

Επαναλαμβάνει συλλαβές ή ήχους

Κολλάει σε συγκεκριμένους ήχους

Επιμηκύνει συλλαβές ή ήχους

Παρουσιάζει «τικ»

Πώς πρέπει να φερόμαστε στο άτομο που παρουσιάζει τραυλισμό;

Ο τραυλισμός αποτελεί φαινόμενο με περιοδικότητα. Δηλαδή κατά περιόδους μπορεί να είναι ιδιαίτερα έντονος και σε άλλες περιόδους το παιδί μπορεί να μην τραυλίζει καθόλου. Οι γονείς λοιπόν δεν πρέπει να πέσουν στην παγίδα του εφησυχασμού. Αντίθετα, θα πρέπει να απευθυνθούν σε κάποιον λογοθεραπευτή προτού να εδραιωθεί ο τραυλισμός σαν πρόβλημα. Ο λογοθεραπευτής θα κάνει αξιολόγηση και θα οργανώσει το θεραπευτικό πρόγραμμα. Παράλληλα θα δώσει οδηγίες στους γονείς αναφορικά με το χειρισμό του παιδιού. Επίσης, θα συνεργαστεί με τον ψυχολόγο ή και τον παιδοψυχίατρο ώστε να επιτευχθούν τα καλύτερα αποτελέσματα μιας και ο τραυλισμός έχει ψυχογενή βάση.

Βέβαια θα πρέπει να τονισθεί ότι η δυσκολία που εμφανίζεται στη ροή της ομιλίας κατά την ηλικία μεταξύ 2,5 και 3,5 ετών θεωρείται φυσιολογική. Η συνέχιση αυτού του φαινομένου, μετά από αυτή την ηλικία, είναι που θα πρέπει να μας απασχολεί.

Επιπλέον, οι γονείς είναι σημαντικό:

να δείχνουν ενδιαφέρον για το τι τους λέει το παιδί και όχι για το πως το λέει

να ασχοληθούν μαζί με το παιδί με δραστηριότητες που δεν δίνουν έμφαση στην ομιλία

να μειώσουν τις πιέσεις και τις καταστάσεις που δημιουργούν εντάσεις στο παιδί

να δίνουν χρόνο στο παιδί να ολοκληρώσει τα λόγια του χωρίς να το πιέζουν

να αποφεύγουν να του δείχνουν την δυσφορία τους όταν μιλάει.